(oftewel het verband tussen het WK voetbal en kindersterfte in Azie)

Het WK voetbal in Zuid-Afrika brengt de globalisering bij je thuis. Terwijl Nederland aan het binnenvetten is in cultureel en politiek opzicht, brengt de televisie iedere dag beelden van een mondiaal theater van de eerste orde. Nigeria tegen Zuid-Korea. Argentinië tegen Griekenland. Bafana, bafana! Honderden miljoenen mensen op vijf continenten kijken naar dezelfde beelden en ondergaan samen de emoties van sportieve winst en verlies. Per telefoon deelde ik vanavond op 6000 km afstand met een vriend de spanning van een wedstrijd en de vreugde over een goal. Het WK doet meer voor ons mondiaal besef, dan de Verenigde Naties en alle ontwikkelingssamenwerking.

Doorgaans wordt ons beeld van het buitenland vernauwd door pessimisme (vooral politiek links) en xenofobie (vooral politiek rechts). Het is de koloniale erfenis, vermoed ik, die onze blik vertroebelt. Wie zien alleen maar òf terroristen òf bedelaars. Maar globalisering betekent ook dat op de meest onverwachte plekken in de wereld mensen werken aan wonderbaarlijke nieuwe ontwikkelingen.

Tot mijn verbazing lees ik dat dit jaar in New Delhi een nieuwe Metro, lengte 200 km, is voltooid die tot de modernste van de wereld behoort. In het smerigste en meest chaotische land dat ik ken is het gelukt een ondergrondse aan te leggen die extreem schoon is, die op tijd rijdt, en met ritkosten tussen 15 en 50 eurocent niettemin winstgevend is. Mèt airco en aansluitingen voor laptops. In een land berucht om bureaucratie en corruptie lijkt de Delhi Metro Rail Corporation daar vrij van te zijn. De Metro is op tijd en binnen het budget van vijf miljard euro voltooid. Laat Amsterdam dat niet horen! Zo er technische bijdragen zijn geweest van westerse ingenieursbureaus, dan is de gehele aanpak toch uitgesproken Indisch. Van ontwikkelingshulp of buitenlandse investeringen lijkt geen sprake. Zou het een regel zijn dat arme landen alleen met succes kunnen globaliseren als ze niet economisch steunen op westerse leningen, op export van olie, of op narcotica?

De Metro is een voorbeeld van de ontwikkeling in India van een eigen technologische infrastructuur. Dat is de motor achter de globalisering. En eigenlijk de belangrijkste innovatie van de eeuw. Technieksociologen noemen dit een National System of Innovation. Dat zijn samenwerkende kennisinstellingen, producenten, banken, en geavanceerde gebruikers. Maar het gaat niet om de uitvinding of de enkele innovatie.

Het gaat om het systeem van inteerconnecties, de infrastructuur. Een ander, even spectaculair voorbeeld van deze uitvinding van de eeuw, de technologische infrastructuur, is de gezondheidzorg in Azië, waardoor voor miljarden mensen de levensverwachting en het kindertal per gezin binnen twee generaties op ongeveer het Europese niveau is gekomen. Technologische infrastructuur is ook het ingenieursonderwijs in China en India, dat in aantallen en in kwaliteit in 30 jaar Europa en de VS heeft ingehaald. Dat zijn lokale prestaties die zonder de interconnecties van globalisering onmogelijk zouden zijn geweest. We gaan met steeds meer mensen naar het WK voetbal kijken.